Αίγυπτος κατά του τουρκολιβυκού μνημονίου: Ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ, πλήρης στήριξη στη θέση της Ελλάδας

Η κυβέρνηση της Αιγύπτου καταγγέλλει επισήμως στον ΟΗΕ το τουρκολιβυκό πλαίσιο και δηλώνει αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα δικαιώματά της βάσει του Δικαίου της Θάλασσας.

Αίγυπτος κατά του τουρκολιβυκού μνημονίου

Η κίνηση του Καΐρου αποτυπώνει μια σαφή νομικο-διπλωματική γραμμή έναντι των διεκδικήσεων που προβάλλει η Τρίπολη με την υποστήριξη της Άγκυρας.

Με ρηματική διακοίνωση που κατέθεσε η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Αιγύπτου στον ΟΗΕ, η χώρα απορρίπτει τα «εξωτερικά όρια» της λιβυκής υφαλοκρηπίδας όπως απεικονίζονται σε χάρτες και συνοδευτικά κείμενα.

Η αιγυπτιακή θέση είναι ότι τα εν λόγω όρια «επικαλύπτουν» τη δυτική θαλάσσια οριογραμμή της Αιγύπτου στη Μεσόγειο και, ως εκ τούτου, δεν αναγνωρίζονται από το Κάιρο.

Στο ίδιο κείμενο, η Αίγυπτος απορρίπτει τη λιβυκή διαμαρτυρία για τον ελληνικό διεθνή διαγωνισμό ερευνών νοτίως της Πελοποννήσου και της Κρήτης, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν αποδέχεται καμία αξίωση που «αγνοεί τα εγγενή και αναφαίρετα κυριαρχικά της δικαιώματα».

Παράλληλα, θεωρεί «ασύμβατη» με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας τη δηλωθείσα προς Ανατολή οριοθέτηση της Λιβύης, υποστηρίζοντας ότι «βρίσκεται εξ ολοκλήρου εντός της αιγυπτιακής θαλάσσιας ζώνης».

Η διακοίνωση υπογραμμίζει ότι η επίμαχη οριογράφηση «παραβιάζει» την αιγιαλίτιδα ζώνη, τη συνορεύουσα ζώνη και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Αιγύπτου στην ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα της.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στα τουρκολιβυκά μνημόνια του 2019 και του 2022, τα οποία η αιγυπτιακή πλευρά «δεν αναγνωρίζει», χαρακτηρίζοντάς τα «άκυρα» και «στερούμενα νομικής ισχύος».

Στο στόχαστρο τίθεται και το μνημόνιο της 25ης Ιουνίου 2025 μεταξύ της Λιβυκής Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου και της Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίου. Για τη λεγόμενη «Περιοχή 4», η Αίγυπτος σημειώνει ότι «επικαλύπτει τα αιγυπτιακά όρια» και απορρίπτει «κάθε μέτρο ή δραστηριότητα» που προκύπτει από αυτό.

Το Κάιρο επαναβεβαιώνει το πλαίσιο των θαλασσίων ζωνών του όπως έχει κοινοποιηθεί στον ΟΗΕ, παραπέμποντας σε προεδρικά διατάγματα, γεωγραφικές συντεταγμένες και προηγούμενες ρηματικές διακοινώσεις.

Η αιγυπτιακή στάση βρίσκεται σε σαφή σύμπλευση με τα ελληνικά επιχειρήματα, τόσο ως προς τη νομιμότητα των ερευνών νότια της Κρήτης όσο και ως προς την ακυρότητα των τουρκολιβυκών χαρτογραφήσεων.

Ταυτόχρονα, η Αίγυπτος δηλώνει «έτοιμη» να διαπραγματευθεί καλόπιστα με τα γειτονικά κράτη, στο πλαίσιο «δίκαιων λύσεων» και «των αρχών του διεθνούς δικαίου», για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών.

Η ρηματική διακοίνωση ζητεί να κυκλοφορήσει ως επίσημο έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης και να αναρτηθεί στη Διεύθυνση Ωκεάνιων Υποθέσεων και Δικαίου της Θάλασσας, επιδιώκοντας ευρεία θεσμική δημοσιότητα.

Σε αυτό το περιβάλλον, η αναφορά της Αθήνας στον ΟΗΕ ότι η Τουρκία «πρέπει να άρει το casus belli» αποκτά πρόσθετη βαρύτητα, καθώς εδράζεται στην ανάγκη αποκλιμάκωσης και σεβασμού του διεθνούς δικαίου.

Η ουσία παραμένει πως η Αίγυπτος στέλνει μήνυμα αποφασιστικότητας: «είναι αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα δικαιώματά της» και να μπλοκάρει μονομερείς ενέργειες που θεωρεί παράνομες.

Το διπλωματικό αποτύπωμα της διακοίνωσης λειτουργεί ως προειδοποίηση, αλλά και ως πρόσκληση σε θεσμικό διάλογο, με ορίζοντα μια περιφερειακή αρχιτεκτονική που στηρίζεται σε κανόνες και όχι σε τετελεσμένα.

Στο τέλος, η εικόνα είναι καθαρή: Αίγυπτος και Ελλάδα κινούνται παράλληλα στη γραμμή της νομιμότητας, ενώ η Λιβύη—σε συνεργασία με την Τουρκία—καλείται να επανέλθει σε πλαίσιο συμβατό με το διεθνές δίκαιο.

«Η Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου (…) επαναβεβαιώνει την ετοιμότητα και τη δέσμευσή της να συνεργαστεί, να διαβουλευθεί και να διαπραγματευθεί καλόπιστα», σημειώνεται χαρακτηριστικά στο κείμενο.

Και με αυτή τη φόρτιση, η υπόθεση μεταφέρεται εκ νέου στα θεσμικά φόρα του ΟΗΕ, όπου θα κριθεί η αντοχή των νομικών επιχειρημάτων και η διάθεση για πρακτικές, αμοιβαία αποδεκτές λύσεις.